De problemen op de woningmarkt analyseren, oplossingen bedenken en vooral zorgen dat die ook tot uitvoering komen. Als topconsultant bij Vanberkel Professionals is dit dagelijkse kost voor Frank ten Have. Wat ziet hij als oorzaken van de huidige woningnood? En vooral: wat kan finance op lokaal niveau doen om bij te dragen aan oplossingen?
Je kunt tegenwoordig geen krant meer lezen of nieuwssite openen zonder te worden geconfronteerd met de problematiek op de woningmarkt: weinig aanbod, veel vraag. Frank ten Have weet er alles van. In zijn loopbaan heeft hij er op allerlei manieren mee te maken gehad. Onder meer als ambtenaar bij het ministerie van Financiën, als partner Real Estate bij Deloitte en als wethouder bij verschillende gemeenten maakte hij zich de thema’s ruimtelijke ontwikkeling en financiën volledig eigen. Nu zet hij deze expertise in als topconsultant bij Vanberkel Professionals. ‘In deze rol coach ik andere interim professionals én treed ik bijvoorbeeld op als sparringpartner van gemeenten en corporaties.’
Oorzaken voor de problemen op de woningmarkt
Ten Have heeft wel een idee waar de problemen op de woningmarkt vandaan komen. ‘Het betreft uiteraard een complex aan oorzaken. Denk aan de stroperigheid van het woningbouwproces, de huidige termijn van 7 tot 10 jaar voor de totstandkoming van woningen maakt het aanbod niet bepaald flexibel voor de vraag. Daarnaast is de rol van de woningcorporaties enorm ingeperkt. In het verleden waren zij goed voor 45 procent van de totale woningproductie. Vooral door wetswijzigingen houden ze zich nu veel minder met projectontwikkeling bezig.’
Last but not least is er de veranderde houding van gemeenten. ‘Tot de financiële crisis van 2008 kochten gemeenten veel grondposities op, om die vervolgens tot ontwikkeling te helpen brengen. Na die crisis bevonden gemeenten zich aan de andere kant van het spectrum en kochten ze vrijwel niets meer op. Ook dat draagt bij aan het achterblijven van het aanbod waarmee we momenteel te maken hebben.’
Toevoegen strategische component
Het is dan ook niet verwonderlijk dat Ten Have voorstander is van het vaker aankopen van grondposities door gemeenten. ‘Daarmee kunnen ze zelf de regie houden, bepalen ze zelf het tempo én kunnen ze profiteren van de eventuele toekomstige waardestijging.’ In zijn rol als topconsultant wijst hij gemeenten daar ook op. Een minstens zo belangrijke toegevoegde waarde die de financieel specialisten van Vanberkel Professionals kunnen bieden, is wat Ten Have noemt “de strategische component”.
‘In mijn ogen zijn onze professionals niet echt consultants. Consultants analyseren vaak goed, bedenken mooie dingen, schrijven dikke rapporten, waarvan het vervolgens maar de vraag is wat daarmee gebeurt. Nee, ze zijn meer resultant dan consultant, ze zorgen er namelijk voor dat iets ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Dat het niet bij zomaar een plan blijft.”
Het bredere perspectief
De belangrijkste vraag: wat is dan precies die strategische component, hoe kan finance op lokaal niveau daadwerkelijk helpen om de schaarste te lijf te gaan? ‘Bijvoorbeeld door woningcorporaties en gemeenten te wijzen op het bredere perspectief’, zegt Ten Have. ‘Woningcorporaties hebben het tegenwoordig lastig om nieuwbouw te financieren. Gemeenten hebben dat geld wel, alleen hebben zij het weer moeilijk met het laten renderen ervan. Onze consultants kunnen deze partijen samenbrengen, om zo met elkaar tot oplossingen te komen.’
‘Voor een nieuwbouwproject zou een gemeente bijvoorbeeld de grond kunnen aankopen, zodat woningcorporaties die niet hoeven te financieren. Vervolgens zouden ze in de vorm van een erfpachtconstructie die grond aan woningcorporaties kunnen uitgeven. Ga dus de kennis en krachten van verschillende partijen bundelen, ga samenwerken.’ Het voorbeeld maakt duidelijk dat de visie van Ten Have is gericht op samenwerken, op het niet te veel bezig zijn met jezelf als gemeente of woningcorporatie, maar het bredere perspectief te zien. Alleen zo kan de grote kabinetsambitie – 900.000 woningen bouwen tot en met 2030 – worden waargemaakt.
Klant: UP in Business
Doelgroep: klanten van Vanberkel Professionals
Publicatiedatum: juni 2023
Wil je ook zo’n tekst?